Stress op het werk is een veelvoorkomend probleem in België. Uit een recente bevraging van Mensura blijkt dat 55% van de werknemers aanzienlijke stress ervaart, bij leidinggevenden loopt dit op tot 60%. Maar wat betekent dat nu eigenlijk, fysiek én mentaal, voor wie dit dagelijks ervaart?
Stressfysiologie: lichaam en brein één geheel
Vaak praten we over “lichaam” en “geest” alsof het los van elkaar staat. In werkelijkheid werkt alles samen: je lichaam reageert op wat je ervaart en beïnvloedt hoe je je voelt en handelt. Dit noemen we stressfysiologie.
Een concreet voorbeeld: je zit in een overleg en voelt plots spanning in je schouders of een knoop in je maag. Misschien merk je dat je hoofdpijn krijgt wanneer een bepaalde collega iets zegt. Dit is niet omdat die collega iets “verkeerd” doet, maar omdat jouw brein eerdere ervaringen koppelt aan deze situatie. Door dit stimulus-responsmechanisme activeert je lichaam stresshormonen, wat fysieke klachten veroorzaakt.
Gevolgen voor gedrag en emoties
Die lichamelijke reacties beïnvloeden ook je emoties en gedrag. Misschien vermijd je die collega onbewust, voel je irritatie of ben je minder geconcentreerd. Zelfs kleine stressprikkels kunnen dit fight, flight, freeze-mechanisme activeren, waardoor je energie en werkplezier afnemen, zonder dat je dat meteen doorhebt.
Herkennen en bewust worden
Veel mensen leren “ermee te leven”. Je zegt tegen jezelf: “Het is maar een beetje stress, dat hoort erbij.” Maar stressfysiologie speelt vaak op veel meer momenten dan we denken. Door bewust te worden van deze reacties (hoe ze voelen en in welke situaties ze optreden) krijg je inzicht in wat jou uitput en wat energie geeft.
Praktische tips voor herkenning
Merk lichamelijke signalen op zoals gespannen spieren, hoofdpijn of een knoop in je maag.
Observeer welke situaties of mensen deze reacties activeren.
Sta stil bij je emoties en gedragingen; zie hoe stress je keuzes beïnvloedt.
Door dit bewust te onderzoeken, leer je beter begrijpen waarom sommige situaties je uitputten en andere energie geven. Dit inzicht is een eerste stap naar meer grip over je stress en meer plezier en focus in je werk en dagelijks leven.
Wil je meer lezen over stressfysiologie? Lees dan mijn boek 'Dweilen met de kraan dicht'.
